अंतर्राष्ट्रीय और संयुक्त राष्ट्र विशिष्ट अभिकरण के महत्वपूर्ण संगठन - Important Organizations of International and UN Specialized Agencies

राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय महत्वपूर्ण संगठन (National and International Important Organizations), संयुक्त राष्ट्र विशिष्ट अभिकरण और अंतररास्ट्रीय महत्वपूर्ण संगठन, संयुक्त राष्ट्र और अंतररास्ट्रीय महत्वपूर्ण संगठन, United Nations Specialized Agencies and International Important Organizations

Sr.संगठन का नाममुख्यालयस्थापना वर्षभूमिका
1अंतर्राष्ट्रीय दूर संचार संघ (ITU)जेनेवा (स्विट्जर्लैंड)1865 ई.दूर संचार इ क्षेत्र में अंतर्राष्ट्रीय सहयोग
2सार्वभौम डाक संघ (UPU)वार्न (स्विट्जर्लैंड)09 अक्टूबर 1874 को सामान्य डाक अभिसमय पर हस्ताक्षर -1948 में स.रा.अ. बनालोगो के बीच संचार बाडाने के उद्देश से विश्व भर में डाक सेवओं के क्षेत्र में अंतर्राष्ट्रीय सहयोग करना
3अंतर्राष्ट्रीय श्रम संगठन (ILO)जेनेवा11 अप्रैल 1919श्रमिकों की स्थिति में सुधार एवं उनके जीवन स्तर को उन्नत करना -1969 ई. में संगठन को उसकी 50 वी वर्षगाठ पर नोबेल शांति पुरस्कार मिला
4विश्व पर्यटन संगठन (WTO)मैन्ड्रिड(स्पेन)1925 ई.पर्यटन के माध्यम से आर्थिक वृद्धि एवं रोजगार के अवसर पैदा करना, पर्यावरण संरक्षण तथा पर्यटन के विरासत स्थलों को प्रोत्साहित करना
5अंतर्राष्ट्रीय नागरिक उड्डयन संगठन (ICAO)माँट्रियल ( कनाडा )7 दिसंबर 1944अंतर्राष्ट्रीय नागरिक उड्डयन के मापदंड तथा नियम निश्चित करना तथा नागरिक उड्डयन की समस्याओ का अध्ययन तथा उनका निदान प्रस्तुत करना
6संयुक्त राष्ट्र खाध एवं कृषि संगठन (FAO)रोम (इटली)16 अप्रैल 1945 ई.विश्व भर में कृषि एवं पोषण-स्तर में सुधार लाकर जीवन- स्तर को बढ़ाना
7अंतर्राष्ट्रीय मुद्रा कोष (IMF)वाशिंगटन डी. सी. (स. रा. अमेरिका)27 दिसंबर 1945 ई.सदस्य देशो को विदेशी विनिमय में सुविधा, अंतर्राष्ट्रीय व्यापार एवं भुगतान को प्रोत्साहन तथा सदस्य देशो की आर्थिक उन्नति में मद्दत के लिये अंतर्राष्ट्रीय तंत्र की मजबूती
8विश्व बैंक (WORLD BANK)वाशिंगटन डी. सी. (स. रा. अमेरिका)1945 ई.उत्पादन एवं विकास प्रयोजनों के लिये अंतर्राष्ट्रीय स्तर पर पूंजी के विनिमय को प्रोत्साहन
9येनेस्को (UNESCO)पेरिस (फ्रांस)4 नवम्बर 1946 ई.विश्व भर में शांति के लिये शिक्षा, विज्ञान तथा संस्कृत के क्षेत्र में सक्रिय योगदान कर राष्ट्रों के मध्य निकटता की भावना का निर्माण करना
10अंतर्राष्ट्रीय सामुदायिक व्यापार संगठन (IMO)लंदन( ब्रिटेन)17 मार्च 1948 ई.नौ- परिवहन के क्षेत्र में सुरक्षा नियमों का निर्धारण तथा अंतर्राष्ट्रीय सहयोग में वृधि
11विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO)जेनेवा (स्विट्जर्लैंड)7 अप्रैल 1948 ई.विश्व के लोगो के स्वास्थ्य की उच्चतम सम्भव दशा को प्राप्त करना
12गैट (GATT) (शुल्क और व्यापार पर सामान्य समझौता)जेनेवा (स्विट्जर्लैंड)1 जनवरी, 1948 ई. में 23 देशों के हस्ताक्षर के साथ गैट (GATT) की स्थापना की गयी।द्वितीय विश्व युद्ध के बाद 1948 में टैरिफ एंड ट्रेड (GATT) पर सामान्य समझौता हुआ। जिसका मुख्य उदेश्य आर्थिक सुधार को बढ़ावा देना था बाद में इसका नाम बदल कर “विश्व व्यापार संगठन (WTO)” 01 जनवरी 1995 को कर दिया गया। जिसमे वर्ष 2019 तक 164 सदस्य देश शामिल है।
13विश्व मौसम विज्ञान संगठन (WMO)जेनेवा (स्विट्जर्लैंड)1951 ई.मौसम विज्ञान के क्षेत्र में अंतर्राष्ट्रीय सहयोग में अभिवृद्धि, प्राकृतिक आपदाओ को कम करने में मौसम विज्ञान सहयोग तथा मौसम विज्ञान के क्षेत्र में शोध और प्रशिक्षण को प्रोत्साहन
14अंतर्राष्ट्रीय परमाणु उर्जा अभिकरण (IAEA)वियना (ओस्ट्रिया)29 जुलाई 1957परमाणु उर्जा के शांतिपूर्ण उपयोग को प्रोत्साहन देना
15संयुक्त राष्ट्र औधोगिक विकास संगठन (UNIDO)वियना (आस्ट्रिया)नम्बर 1966ई.विश्व भर में लोगो की समृद्धि, आर्थिक मजबूती तथा जीवन स्तर में सुधार के लिये औधोगिक आधार तैयार करना
16विश्व बौद्धिक सम्पदा संगठन (WIPO)जेनेवा ( स्विट्जर्लैंड)1967 ई.बौद्धिक सम्पदा के लिये सम्मान बढ़ाना, बौद्धिकसम्पदा को संरक्षण तथा उसके उपयोग में तेजी लाना
17अंतर्राष्ट्रीय कृषि विकास कोष (IFAD)रोम (इटली)13 जून 1976 ई.विकासशील देशो में निम्न वर्गो को उन्नत खाध उत्पादन तथा पोषाहार के साधन जुटाने में मदद करना
18विश्व व्यापार संगठन (WTO)जेनेवा ( स्विट्जर्लैंड)01 जनवरी 1955 ई.बहुपक्षीय अंतर्राष्ट्रीय व्यापार प्रणाली के लिये संस्थागत तथा कानूनी आधार उपलब्ध करना
19व्यापक परमाणु परीक्षण प्रतिबंध संघ संगठन (CTBT)वियना (आस्ट्रिया )19 नवम्बर 1996 ई.सी. टी. बी. टी. के प्रावधानों का भू- मंडलीय स्तर पर प्रमाणीकरण
20रासायनिक हथियार निषेद संगठन (OPCW)द हेग (नीदरलैंड)29 अप्रैल र 1997 ई.रसायन विज्ञान के शांतिपूर्ण उपयोग को सुनिश्चित करना, रासायनिक हथियारों के विकास, निर्माण तथा प्रयोग को रोकना

अंतर्राष्ट्रीय और संयुक्त राष्ट्र विशिष्ट अभिकरण के महत्वपूर्ण संगठन (Important Organizations of International and UN Specialized Agencies)

  • अंतर्राष्ट्रीय दूर संचार संघ (ITU)
  • सार्वभौम डाक संघ (UPU)
  • अंतर्राष्ट्रीय श्रम संगठन (ILO)
  • विश्व पर्यटन संगठन (WTO)
  • अंतर्राष्ट्रीय नागरिक उड्डयन संगठन (ICAO)
  • संयुक्त राष्ट्र खाध एवं कृषि संगठन (FAO)
  • अंतर्राष्ट्रीय मुद्रा कोष (IMF)
  • विश्व बैंक (WORLD BANK)
  • येनेस्को (UNESCO)
  • अंतर्राष्ट्रीय सामुदायिक व्यापार संगठन (IMO)
  • विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO)
  • गैट (GATT) (शुल्क और व्यापार पर सामान्य समझौता)
  • विश्व मौसम विज्ञान संगठन (WMO)
  • अंतर्राष्ट्रीय परमाणु उर्जा अभिकरण (IAEA)
  • संयुक्त राष्ट्र औधोगिक विकास संगठन (UNIDO)
  • विश्व बौद्धिक सम्पदा संगठन (WIPO)
  • अंतर्राष्ट्रीय कृषि विकास कोष (IFAD)
  • विश्व व्यापार संगठन (WTO)
  • व्यापक परमाणु परीक्षण प्रतिबंध संघ संगठन (CTBT)
  • रासायनिक हथियार निषेद संगठन (OPCW)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *